Blog

Rak tarczycy (najczęściej gruczolakorak tarczycy, ang. thyroid carcinoma) to jedna z częściej rozpoznawanych nowotworowych chorób endokrynologicznych u psów. Przebieg choroby może być bardzo różny - od powoli rosnących, ruchomych guzów, po agresywne zmiany naciekające i dające przerzuty.
Badania pokazują jednak jednoznacznie: wczesne rozpoznanie i chirurgiczne usunięcie guza znacząco poprawiają rokowanie.

Objawy, na które warto zwrócić uwagę

• Widoczny guz w okolicy szyi (najczęściej jednostronny)
• Trudności w przełykaniu lub oddychaniu (w miarę wzrostu guza)
• Zmiany w głosie, osłabienie, utrata apetytu
• U niektórych psów - objawy hormonalne, np. nadczynność tarczycy (rzadziej)

Jeżeli zauważysz u psa guzek w okolicy szyi, nie czekaj - szybka konsultacja z lekarzem weterynarii ma kluczowe znaczenie dla dalszego leczenia.

Rozpoznanie - jak wygląda diagnostyka?

Podstawą jest badanie kliniczne, cytologia lub biopsja, a także badania obrazowe (RTG, USG, coraz częściej tomografia komputerowa - TK).
Tomografia pozwala dokładnie ocenić, czy guz przylega do dużych naczyń i czy występują przerzuty. W porównaniu z klasycznymi metodami, TK często ujawnia dodatkowe zmiany, co może wpłynąć na decyzję o dalszym leczeniu.

Leczenie - dlaczego operacja to złoty standard?

Najlepsze efekty daje chirurgiczne usunięcie guza (tyroidektomia). W zależności od przypadku, stosuje się także radioterapię (gdy guz jest nieoperowalny lub jako leczenie uzupełniające), a w wybranych sytuacjach - terapię paliatywną lub chemioterapię.
Liczne badania potwierdzają, że operacja znacząco wydłuża życie psów z guzami ruchomymi i miejscowo ograniczonymi - w jednym z badań średnia długość przeżycia po operacji wynosiła ponad 6 lat.

Wyniki te jasno pokazują: jeśli guz można całkowicie usunąć, rokowanie jest bardzo dobre.

Co wpływa na rokowanie?

Najważniejsze czynniki to:

• Obecność przerzutów w momencie rozpoznania - pogarsza rokowanie
• Ruchomość guza - guzy ruchome rokują lepiej niż naciekające
• Wielkość i liczba zmian (jedno- lub obustronne zajęcie)
• Naciekanie naczyń - nawet w takich przypadkach, przy dobrej technice chirurgicznej, można uzyskać zadowalające efekty

Praktyczne wskazówki dla właścicieli

1. Reaguj wcześnie. Każdy nowy guzek w okolicy szyi wymaga konsultacji. Im wcześniej wykryty, tym większa szansa na całkowite usunięcie.
2. Dokładne obrazowanie. USG i TK pomagają ocenić zakres zmian i zaplanować operację.
3. Operacja jako pierwsza opcja. Jeśli guz jest operowalny, usunięcie tarczycy daje najlepsze wyniki przeżycia.
4. Radioterapia uzupełniająca. W przypadkach częściowej resekcji lub zmian nieoperowalnych pozwala poprawić kontrolę miejscową i wydłużyć życie.
5. Kontrola pooperacyjna. Po zabiegu konieczne jest monitorowanie funkcji tarczycy - niekiedy potrzebna jest suplementacja hormonów.

Krótkie podsumowanie

Rak tarczycy u psów może przebiegać bardzo różnie, od łagodnych po agresywne formy, ale kluczowe znaczenie mają szybka diagnoza i możliwość chirurgicznego usunięcia guza.
Badania jednoznacznie potwierdzają, że u psów z guzami operowalnymi mediana przeżycia liczona jest w miesiącach, a często nawet w latach, podczas gdy brak leczenia chirurgicznego znacząco skraca życie pacjenta.

Źródła (dla zainteresowanych)

• Enache D., Thyroidectomy in dogs with thyroid tumors: Survival analysis in 144 cases (1994–2018), J Vet Intern Med
• Frederick AN et al., Outcomes for dogs with functional thyroid tumours treated by surgical excision, JAVMA 2020
• Scharf VF et al., Clinical features and outcome of functional thyroid tumours, 2020
• Latifi M. et al., Outcome and postoperative complications in 73 dogs with thyroid carcinomas with gross vascular invasion undergoing thyroidectomy, 2021
• Giannasi C. et al., Canine thyroid carcinoma: staging with CT and outcomes, 2021